ERROTA

Vicente Gangutiak 1887an eraikia, Nanclaresko errota historian zehar herriko eraikin adierazgarrienetako bat bihurtu da.

HISTORIA

Nanclaresen erroten existentzia dokumentatua XVII. Hain urrutiko data batean, Orgazko kondeak, Juan de Mendoza Rojas y Guzmán, bi instalazio zituen gaur Piojo erreka deitzen den horretan. 1773. urtean, kondeak bi eraikin txiki hauek alokatu zizkion Nanclaresko bizilagun Fernando Pérez de Loyori.

1887an, Vicente Gangutia y Elejalde, Elorriotik Nanclaresera urte lehenago iritsitako errementariak Molino de Arriba izenekoa eskuratu zuen eta, orduan jakin gabe, udalerriaren bilakaeraren lekuko izango den eraikin bat eraiki zuen. 130 urtez, eta bere bizitza luzean errota, etxeak, merkatuak eta baita arotzeria ere izango dituela. Orain, behin birmoldatuta, erabilera kultural eta administratiboarekin bizia itzultzear da.

Vicente Gangutiak hiru solairuko eraikin bat egin zuen. Beheko solairuan, fresatzeko negozioari eskainia, bi harri eta garaiko makineriarik aurreratuena sartu zituen. Ibaiaren emariaren indarrarekin, Peñalbako lur zati batetik ateratako harria xehatu eta karea ateratzeko prest utzi zuen. Urteen poderioz, ondoko lursaila eskuratu eta hainbat gela eraiki zituen -gaur eraitsita- biltegiratzeko, hozkailu bat eta burdinola egiteko. Azkenik, kare-labea dagoen eraikina altxatu zuen. Urtetan, instalazioak kare eta zereal errota gisa dituen funtzioak uztartu ditu.

Apurka-apurka, kare hidraulikoaren ekoizpena murrizten joan zen eta 1950eko hamarkadan Gregorio Guineak instalazioak eskuratu zituen, nekazaritzako erabilerarako soilik erabiliz. Urte batzuk geroago, eraikin nagusiko beheko solairuan arotz-lantegia dago, 1980ko hamarkadaren amaieran ia abandonatu arte.

ORAINA

2011n, Udalak Iruña Okako Multzo osoaren jabegoa hartzea erabakitzen du berreskurapenarekin aurrera egiteko. Ukuiluak eta biltegiratzeko guneak eraitsi, Euskal Herriko industria monumentu izendatutako kare-labea berreraikitzen da eta eraikin nagusian obrak hasten dira, hormak barruko galdaketa eta estaldurarekin. Eraikinak udal liburutegia, bulegoak eta udalerriko informazio turistikorako gunea gordetzeko asmoa du.

EZAUGARRIAK

Harlanduzko fatxadak eta zurezko egitura. Zaharberritzearen ondoren, eraikina hiru altueratan banatu da, errota-makineriak hartzen duen espazioa errespetatu den beheko solairua eta ibaiaren ibilgua ikusteko aukera ematen duen gune ireki batekin. Lehenengo eta bigarren solairuetan 180 metro koadro daude oraindik banatu gabe.