Herria : Víllodas / Billoda
Helbidea : San Kristobal kalea, 20
Monumentu mota : Eliza
Estiloa : Gotikoa
HISTORIA
mendeak eta XVII. mendearen lehen erdiak urte batzuk oparotasun ekonomikoa ekarri zuen Amerikaren aurkikuntzaren ostean merkataritza bide berriak ireki zirelako. Garai hartan, gainera, sutsu erlijioso handia zegoen, eta horrek eliza berriak eraiki eta lehendik zeudenen zati handi bat erreformatu zuen.
ESTILOA
mendean eraikia da ia osorik San Kristobal parrokia, eta estilo errenazentistakoa izan beharko lukeen arren, gotikoa da. mendean bizkaitar hargin ugari Arabara inmigratu eta bere lanbideak inongo aldaketarik gabe aitarengandik seme-alaben hedatu zen giro gotiko batean ikasi zuelako. Hori dela eta, XV.mendeaz geroztik Europan jada sartuta zeuden estilo berriek ez zuten inolako eraginik izan probintzian.
EZAUGARRIAK
Eraikinaren arkupearen barnean, ataria hiru ataletan banatzen den lau hormako nabe angeluzuzen batera eramaten du: goiburukoa, lehen atala eta bigarren atala. Burua zuzena da eta bertan aldare nagusia dago. Horren gainean, izar itxurako nerbioz apaindutako nerbio ganga duen teilatua dago. Bilguneetan, bost zirkulu apainduak, giltzak izenekoak, San Kristobalen irudia erakusten dute erdian, eta alboetan lau Ebanjelarien sinboloak (gizona, idia, lehoia eta arranoa).
Erretaula , aldarearen atzean, San Kristobali eskainia dago, eta batez ere errenazentista izan arren, zenbait eragin barroko ditu. 1606an hasi zen Pedro de Aiarako eraikitzen, baina bere instalazio osoa 1641era arte ez zen amaitu. Mende bat geroago urrez guztiz estali zen. Bi aldeetan, bi erretaula neoklasiko ditu, 1787an eraikiak. Pedro de Ayala artista, eskultore eta irudigileen (irudi sakratuen taila eta pintura), tailagile eta margolarien dinastia bateko kidea da, zeinak XVI. jarduera.eta XVII. Familiako aipagarriena Juan de Aiarako II.a izan zen, Pedro de Aiarako aitona.
Korua altua da eta dekorazio eskultoriko handia dauka. Horren azpian, izar itxurako nerbioak eta bederatzi giltzadun ganga gurutzatua dago, eta bertan santuen sei irudi eta hiru aingeruen buru irudikatzen dira.
Kanpoaldean, kanpandorrea dago, isolatua eta altuera soila duen dorre karratu txiki batez osatua. Dorrea kanpandorre bakarra du, zuloa duena eta kanpai bat gordetzen duena. Hasieran kanpandorre bat baino ez zegoen, kanpaietarako bi arkurekin, Antonio de Marcenak 1883an eraiki zuena.